سوغات قزوین، یک دنیا هنر و زیبایی

قزوین به‌عنوان یکی از شهرهای باستانی ایران، مهد سوغات و صنایع دستی منحصر به خود است. سفر به قزوین شما را، علاوه بر آثار تاریخی فراوان، با شیرینی‌های لذیذ و صنایع دستی نفیسی آشنا می‌کند که در نوع خود بی‌نظیر هستند. اگر شما هم مشتاق آشنایی با سوغاتی‌های جذاب قزوین هستید، با ما همراه شوید.

 

 

نان چای قزوین

نان چای یک شیرینی خشک و ماندگار است که با خیال راحت می‌توانید برای دوستانتان هدیه ببرید. برای درست کردن نان چای ابتدا خمیری از آرد، تخم مرغ، کره، پودر هل، پودر قند و ماست درست می‌کنند. بعد با قالب‌های زیبا خمیر را قالب می‌زنند، رویش را از مایعی از زرده تخم مرغ، زعفران و ماست می‌مالند و با کنجد یا پودر پسته تزئینش می‌کنند. سپس در فر می‌گذارند تا بپزد. این شیرینی را حتما در ظرفی در بسته نگه‌داری کنید تا ماندگاری‌اش بیشتر شود.

نان نازک قزوینی

نان نازک قزوین انقدر ترد و خوشمزه است که برای هر کس سوغات ببرید یک دنیا لذت هدیه‌اش کرده‌اید. برای درست کردن نان نازک با شکر، شیر، کره، مایه خمیر، ماست، آرد، بیکینگ پودر و تخم مرغ، خمیر نرم و یکدستی درست می‌کنند. پس از اینکه به خمیر استراحت دادند آن را به صورت بسیار نازک پهن می‌کنند و رویش را با پودر مغزهای مختلف پر می‌کنند. بعد خمیر را رول می‌کنند و به صورت زیبایی قطعه قطعه می‌کنند، رویش را تزئین می‌کنند و می‌گذارند در فر تا بپزد. نان نازک را بر اساس مغزی که در آن استفاده کرده‌اند نامگذاری می‌کنند: نازک پسته‌ای، نازک گردویی و…

نان چرخی قزوین

نان چرخی با آن سر و شکل زیبایش، کنار چای، طعمی فوق‌العاده ه دارد. برای درست کردن نان چرخی از چرخ گوشت با قالب مخصوص استفاده می‌کنند. خمیر نان چرخی را که شبیه خمیر اکثر شیرینی‌های قزوینی است، درست می کنند و بعد از استراحت دادن به خمیر آن را در چرخ گوشت می‌ریزند. بعد با قیچی خمیر را به اندازه‌های دلخواه قیچی می‌کنند و با پودر پسته یا تخم خرفه تزئین می‌کنند و می گذارند تا در فر بپزد. نان چرخی را با اضافه کردن زعفران، کاکائو و… در طعم‌ها و رنگ‌های مختلف به شما ارائه می‌دهند.

نان برنجی قزوینی

شهرهای مختلف ایران شیرینی نان برنجی را به روش‌های مختلف درست می‌کنند. نان برنجی مخصوص قزوین هم از آن شیرینی‌هایی است که اگر از این شهر سوغات نبرید پشیمان می‌شوید. شیرینی زیبایی که با آرد برنج، زعفران، شکر، تخم مرغ، روغن جامد، هل و گلاب درست می‌شود و عطر و طعمی بی‌نظیر دارد. برای تزئین این سوغات قزوین هم از تخم خرفه، پودر پسته یا خلال پسته استفاده می‌کنند.

باقلواهای رنگارنگ قزوین

اسم باقلوا که می‌آید توی دل شیرینی‌دوست‌ها قند آب می‌شود. باقلواهای متنوع قزوین با ظاهرهای زیبا و طعم فوق‌العاده‌شان سوغاتی چشم‌نواز و وسوسه‌انگیزی برای عزیزانتان خواهد بود. یکی از معروف‌ترین باقلواهای قزوین باقلوای پرچمی یا سه رنگ است. این باقلوا به شکل لوزی و مانند باقلوای شهرهای دیگر بریده می‌شود اما به خاطر اینکه برای پختش، با حوصله، از لایه‌های رنگارنگ پودر پسته سبز قزوین، پودر بادام و پودر قند سفید و پودر بادام زعفرانی بر روی هم استفاده می‌شود پس از برش، باقلوا ظاهری بسیار زیباتر پیدا می‌کند. باقلوای پیچ نوع دیگر باقلوای قزوین است. در این باقلوا خمیر پایه را به صورت دایره‌ای برش می‌دهند و مغزها را درون این دایره می‌گذارند و می‌پیچند. باقلوای گل رز هم با طعمی شبیه به باقلواهای دیگر اما ظاهری شبیه گل رز پیچیده می‌شود. خلاصه اینکه اگر قزوین را باقلوا‌ نخورده ترک کنید پشیمان می‌شوید.

شیرینی نان قندی

یک شیرینی خوشمزه که با چای حسابی می‌چسبد. نان قندی یکی از شیرینی‌هایی است که برای عید نوروز حسابی طرفدار دارد. خمیر این شیرینی را با روغن جامد، آرد، هل، پودر قند و بیکینگ پودر به راحتی درست می‌کنند، می گذارند چند ساعتی استراحت کند و بعد به صورت فندق‌هایی کوچک درون فر می گذارند تا بپزد. نان قندی را با افزودن کاکائو یا زعفران به رنگ‌ها و طعم‌های متنوع درست می‌کنند.

شیرینی پادرازی قزوین

شیرینی پادرازی هم با همان مواد اولیه نان قندی درست می‌شود با این تفاوت که در هنگام گذاشتن شیرینی‌ها داخل فر دو طرف شیرینی‌ها را مثل اشک نازک می‌کنند و شکل زیبای شیرینی‌های پادرازی را به آن می‌دهند. سپس شیرینی را با تخم خرفه تزئین می‌کنند و داخل فر می‌گذارند. خوردن این شیرینی هم کنار چای حسابی می‌چسبد.

شیرینی (قرابیه) بادامی

یکی از شیرینی‌های قزوینی که بسیار مقوی و خوشمزه است شیرینی بادامی قزوین یا قرابیه است. این شیرینی فوق‌العاده که به عنوان یکی از آثار ناملموس ملی به ثبت هم رسیده است، از آرد، روغن جامد، پودر بادام، پودر پسته، پودر قند و پودر هل تهیه می شود. برای تزئینش هم از خلال بادام استفاده می‌کنند. یکی از بهترین سوغات قزوین برای کسانی که بچه دارند یا احتیاج به تقویت جسمی دارند، قرابیه است که هم خوشمزه است و هم مقوی.

شیرینی نخودی

نان نخودی با آن طعم خاص و بافت ویژه‌اش خاطرخواه زیاد دارد. خمیر شیرینی نخودی قزوین را با آرد نخود، آرد صرفه، پدر قند، پودر هل، تخم مرغ و روغن جامد درست می‌کنند، می‌گذارند ۲۴ ساعت استراحت کند. بعد با قالب‌های مخصوص قالب می‌زنند و می گذارند بپزد. شیرینی نخودی با چای غوغا می‌کند.

شیرینی اتابکی (ولیعهدی)

شیرینی اتابکی، با ماندگاری بالا و ظاهر زیبایش، گزینه مناسبی برای هدیه دادن به عنوان سوغات قزوین است. شیرینی اتابکی یا ولیعهدی را با آرد سفید، آرد برنج، آرد نخودچی، روغن جامد، پودر هل و پودر قند درست می‌کنند و با تخم خرفه یا پودر پسته تزئین می‌کنند. برای اینکه به این شیرینی رنگ‌ها و طعم‌های گوناگون بدهند از پودر کاکائو و زعفران استفاده می‌کنند.

کیک شربتی

اکثر شیرینی‌های قزوین کم‌شیرین و خشک است و مناسب برای کسانی که از قند زیاد خوششان نمی‌آید. اما بین سوغات قزوین کیک شربتی هم پیدا می‌شود که بافتی نرم و شربتی شیرین و خوشمزه دارد. برای پخت کیک شربتی ابتدا با آرد، شکر، تخم مرغ، بیکینگ پودر، روغن، ماست و هل کیکی با بافتی نرم و سبک درست می‌کنند و بعد از سرد شدن و برش زدن باقلوایی‌شکل کیک، شربتی بسیار خوش‌‌طعم با گلاب، هل و زعفران رویش می‌ریزند که عطر و بویش حسابی حال آدم را جا می‌آورد.

بیشتر بخوانید: چند مطلب جالب درباره ارمنستان

بیشتر بخوانید: آب و هوای کشور ارمنستان

نان سنتی اگردک

نان اگردک که نان سنتی قزوین و بسیاری شهرهای دیگر ایران مثل زنجان، همدان هست، برای صبحانه یا افطار طعمی بی‌نظیر دارد. خمیر این نان خوشمزه را با آرد، مایه خمیر، شکر، آب، زعفران، تخم مرغ و نمک درست می‌کنند، می‌گذارند استراحت کند و بعد در روغن زیاد سرخ می‌کنند. خوردن نان اگردک را در قزوین از دست ندهید.

خشکبار و میوه قزوین

راستی تا بحث خوردنی داغ است، باید به میوه‌های تر و تازه و خشکبار هم به عنوان سوغات قزوین اشاره کنیم. باغ‌های حاصلخیز قزوین انواع میوه‌های درجه یک را به خوبی پرورش می‌دهند. بازار قزوین هم به برکت همین تره‌بار و خشکبار درجه یک، از قرن‌ها پیش یکی از مهم‌ترین مراکز تجاری ایران بوده است. ذغال‌اخته درجه یک، زردآلو، انار و انگور بهترین میوه‌های قزوین است. گردو، کشمش، بادام، فندق و پسته درجه یک ر اهم می‌توانید از بازار قزوین تهیه کنید.

کشمش بی‌دانه تاکستان

در کنار انواع خشکبار، کشمش بی‌دانه تاکستان شهرت بسیار زیادی دارد. شهر تاکستان به خاطر داشتن باغ‌های زیبا و حاصلخیز انگور با محصولات درجه یک شناخته می‌شود. تبدیل انگور به کشمش هم یکی از آن فعالیت‌هایی است که مردم سال‌های سال است به آن اشتغال دارند. تاکستانی‌ها بهترین کشمش‌های درجه یک جهان را در کشورمان تولید می‌کنند. به خاطر همین هم هست که کشمش‌خورها، یا حتی آن‌ها که زیاد اهل خوردن این خوراکی سالم و خوشمزه نیستند، نباید خرید کشمش بی‌دانه تاکستان را از قزوین فراموش کنند. کشمش سالم‌ترین سوغات قزوین برای عزیزانتان است.

پنیر کوزه‌ای قزوین

اگر تا به حال پنیر کوزه‌ای قزوین را با نان محلی و چای داغ نخورده‌اید، یکی از بهترین طعم‌های دنیا را از دست داده‌اید. پنیر کوزه‌ای را قزوینی‌ها به روشی سنتی تهیه می‌کنند. پنیر را که هنوز کمی آب دارد به همراه زیره یا سبزیجات معطر درون کوزه می‌ریزند و کوزه را خاک می‌کنند تا، نم نم، آب پنیر کشیده شود. بعد از مدتی کوزه را از خاک خارج می‌کنند و پنیری بسیار خوش‌طعم از دل آن بیرون می‌آید که به آن پنیر کوزه‌ای می‌گویند. به بازار سنتی قزوین که رفتید حتما سراغ پنیر کوزه‌ای را بگیرید و برای خودتان یا دوستانتان خرید کنید. راستی، برای درست کردن دویماج، غذای معروف و خوشمزه قزوین هم از پنیر کوزه‌ای استفاده می‌کنند.

جاجیم‌بافی

جاجیم پارچه‌ای ضخیم و کم‌عرض است که با استفاده از پودهای کلفت بافته می‌شود. برای اینکه از جاجیم استفاده کنند چند نوار جاجیم را به هم می‌بافند تا یک پارچه عریض ایجاد شود. جاجیم که بیشتر در روستاهایی مانند الموت در استان قزوین تولید می‌شود، از پشم طبیعی ریسیده و رنگ‌های طبیعی و گیاهی تهیه می‌شود. این روزها برای استفاده از این صنایع دستی با جاجیم‌های زیبا لوازمی مانند کوسنی و پرده می‌دوزند. این سوغات قزوین در طرح‌ها و رنگ‌های مختلف در بازار قزوین موجود است.

چادرشب‌بافی قزوین

چادرشب بافی هم از دیگر صنایع دستی قزوین است که در روستاهای اطراف قزوین از جمله الموت مردم به آن اشتتغال دارند. چادرشب را بیشتر با پنبه و رنگ‌های طبیعی، و به صورت رنگی ساده یا با طرح‌های راه راه یا شطرنجی تولید می‌کنند. این روزها برای استفاده روزآمدتر از این صنعت کهن، می‌توانید انواع کوسن، روتختی، روکش مبل، رومیزی و … را که با چادر شب درست شده است به عنوان سوغات قزوین از بازار این شهر خریداری کنید.

قالی‌بافی و گلیم‌بافی

فرش قزوین در گذشته از نفیس‌ترین فرش‌های بافته شده در ایران بوده است که طرح و رنگ‌بندی مخصوص به خود را دارد. این نوع فرش که سال‌ها مورد بی‌توجهی قرار گرفته بود این روزها دوباره به همت مردم و هنرمندان این خطه در حال احیا و رو به شکوفایی است. گلیم‌بافی هم یکی از صنایع دستی قزوین است که سابق در اکثر مناطق قزوین ولی امروز بیشتر در منطقه الموت به آن توجه می‌شود. گلیم نوعی زیر انداز کوچک است که البته برای تزئین دیوار و … هم استفاده می‌شود. گلیم نقشه ندارد و همین باعث می‌شود بی‌واسطه همان که در ذهن و روح بافنده است بر نقش گلیم ظاهر شود. همین است که خرید گلیم‌های دست‌بافت به عنوان سوغات قزوین را به یکی از بهترین گزینه‌ها برای اهالی هنر تبدیل می‌کند.

سرمه‌دوزی

سرمه‌دوزی هم از قدمت زیادی در قزوین برخوردار است. سرمه دوزی، یک نوع دوخت تزئینی با سرمه‌های براق و زیبا بر روی ترمه یا مخمل است که قدیم بیشتر بری تزئین لباس، پرده و به طور کلی پارچه‌ها استفاده می‌شد اما این روزها این هنر جنبه دکوراتیو بیشتری پیدا کرده است. پارچه‌های زیبای سرمه‌دوزی را می‌توانید از بازار قزوین برای دوستانتان هدیه ببرید.

پن‌بافی یا نواربافی

پن‌بافی، نواربافی یا کارت‌بافی یکی دیگر از صنایع دستی قزوین است که در روستاهای این منطقه به دست محلیان هنرمند تولید می‌شود. پن‌ نواری با طول نسبتا زیاد است که با رنگ‌ها و طرح‌های متنوع و عموما با عرض کم برای مصارف تزئینی تولید می‌شود. این نوارهای زیبا را محلی‌ها بیشتر برای تزئین دامن‌های محلی استفاده می‌کنند اما این روزها برای تزئین لباس و وسایل یا حتی به عنوان کروات، بند کفش و بند موبایل هم خریداری می‌شود. این سوغات قزوین را که بسیار زیبا و پر کاربرد است می‌توانید برای دوستان جوانتان که به صنایع دستی قزوین علاقه‌مندند تهیه کنید.

گلابتون‌دوزی

اگر پارچه‌های فوق‌العاده زیبای گلابتون‌دوزی شده را در بازار ببینید نمی‌توانید از خیر خریدنشان بگذرید. گلابتون‌دوزی هنری تقریبا شبیه سوزن‌دوزی است با این تفاوت که در گلابتون‌دوزی از سیم‌های بسیار نازک فلزی طلایی یا برنجی به جای نخ استفاده می‌شود. تاریخ گلابتون‌دوزی اشیا در ایران به قرن‌ها پیش از میلاد مسیح باز می‌گردد و در قزوین هم محلی‌ها از طبقه متوسط و اعیان از این هنر برای هر چه زیباتر کردن وسایل و لباس‌ها استفاده می‌کرده‌اند. این روزها هم می‌توانید انواع پارچه‌ها و وسایل گلابتون‌دوزی شده مثل کیف پول، جای لوازم آرایش و … را به عنوان سوغات قزوین تهیه کنید و به دوستان خوش‌سلیقه‌تان هدیه دهید.

نم‌نم‌دوزی 

نم‌نم‌دوزی یکی از اصیل‌ترین صنایع دستی قزوین است. نم‌نم‌دوزی یا ملیله‌دوزی هنری بسیار ظریف است که با ملیله ، منجوق و مهره‌های رنگی، طرحی زیبا روی پارچه‌ها می‌نشاند. از این هنر برای آراستن پارچه‌ها، لباس‌ها و یا وسایل دیگر مثل کیف پول، جای شانه و آینه، جای مهر یا حتی برای تزئین رومیزی، روتختی و … استفاده می‌کنند. برای عزیزانتان که عاشق وسایل تزئینی زیبایند این سوغات قزوین را هدیه ببرید.

گیوه‌دوزی

گیوه را که دیگر همه ما می شناسیم، پاپوشی اصیل که این روزها شاید دیگر جایگاهی بین بسیاری از ایرانی‌ها نداشته باشد. بسیاری از علاقه‌مندان به صنایع دستی اما هنوز هم از خرید و استفاده از گیوه‌های سنتی که هنرمندان با دست خود می‌سازند لذت می‌برند. قزوین هم یکی از مراکز گیوه‌دوزی ایران است و تاکستان یکی از فعال‌ترین شهرها در این حوزه. تفاوت گیوه قزوین با گیوه استان‌های دیگر ایران هم در این است که گیوه‌های قزوین کفی چرمی یا پلاستیکی دارد.

---

مقاله مرتبط:

• سوغات نصف‌جهان، خوش‌مزه‌ترین‌ها و بهترین‌های اصفهان